Najważniejszym dokumentem dotyczącym praw dziecka jest Konwencja o prawach dziecka uchwalona w 1989 roku przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych i ratyfikowana przez Polskę w 1991 roku.
Polska może poszczycić się bogatą tradycją związaną z promowaniem praw dziecka, począwszy od postaci Janusza Korczaka, cenionego na świecie działacza na rzecz godnego traktowania dzieci, po Ludwika Rajchmana, pomysłodawcę stworzenia międzynarodowej organizacji działającej na rzecz dzieci – UNICEF. Polska była również inicjatorem powstania Konwencji o prawach dziecka, gdyż przedłożyła Komisji Praw Człowieka ONZ jej pierwszy projekt.
O tym, jak ważne są w naszym kraju prawa dziecka, świadczy również fakt,
iż zostały one uwzględnione w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej.
Dziecko powinno znać swoje prawa, rozumieć je i świadomie z nich korzystać. Państwo powinno traktować dziecko podmiotowo i bezwzględnie przestrzegać przysługujących mu praw.
Upowszechnianie wiedzy o prawach dziecka nie jest wymierzone przeciwko rodzicom. Zarówno rodzice, opiekunowie jak i nauczyciele powinni mieć świadomość, że prawa dziecka nie kolidują z prawami dorosłych, lecz się uzupełniają.
Podstawowymi prawami Ucznia wynikającymi z podstawowych praw człowieka zapisanych Konstytucji RP są:
Natomiast prawami ściśle wynikającymi z obowiązku szkolnego i z nim związanymi są prawo do:
Konwencja Praw Dziecka
Konwencja Praw Dziecka nakazuje gwarantowanie zapisanych w niej praw bez jakiejkolwiek dyskryminacji. Ponadto zakazuje jakiejkolwiek dyskryminacji lub karania dziecka ze względu na status prawny, działalność, poglądy, przekonania religijne rodziców, członków rodziny lub opiekunów.
Nakazuje ona, by we wszelkich działaniach dotyczących dziecka kierować się jego najwyższym dobrem.
Konwencja nakłada na państwa obowiązek podejmowania działań biorąc pod uwagę prawa i obowiązki rodziców dziecka lub jego opiekunów. Ponadto, nakazuje państwom poszanowanie praw i obowiązków rodziców, członków rodziny, środowiska, opiekunów prawnych, innych osób, do ukierunkowania dziecka i udzielania mu rad przy korzystaniu przez nie z praw określonych w konwencji. Konwencja wskazuje, że rodzice lub inne osoby odpowiedzialne za dziecko ponoszą główną odpowiedzialność za jego utrzymanie oraz zapewnienie warunków niezbędnych do rozwoju.
W konwencji zapisane są:
prawo do życia i rozwoju, do tożsamości, obywatelstwa,
prawo swobody myśli, sumienia i wyznania, wyrażania poglądów, w tym w postępowaniu administracyjnym i sądowym,
prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, domowego, tajemnicy korespondencji,
prawo do wychowania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi, prawo poznania rodziców, jeżeli to możliwe,
prawo do wolności od tortur, poniżającego traktowania, przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych,
prawo do swobodnego zrzeszania się, pokojowych zgromadzeń,
prawo do odpowiedniego do wieku i stopnia rozwoju traktowania w ramach postępowania karnego,
prawa społeczne, w tym prawo do odpowiedniego standardu życia, opieki w instytucjach i zakładach, ochrony socjalnej, ochrony zdrowia, rehabilitacji społecznej i zdrowotnej,
prawo do ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym, podejmowaniem pracy w zbyt wczesnym wieku,
prawo do wypoczynku i czasu wolnego,
prawo dostępu do informacji i materiałów pochodzących z różnych źródeł,
prawa do nauki, w tym prawo do bezpłatnej i obowiązkowej nauki w zakresie szkoły podstawowej.
Szczególną uwagę konwencja poświęca dzieciom niepełnosprawnym, nakładając na państwo obowiązek zapewnienia warunków integracji społecznej, edukacji, rehabilitacji, rekreacji, dostępu do opieki zdrowotnej. Ponadto konwencja zawiera zasady dotyczące postępowania w przypadku przysposobienia, procedur uchodźczych, ochrony tożsamości dzieci należących do mniejszości etnicznych, religijnych, językowych.
BIURO RZECZNIKA PRAW DZIECKA
ul. Śniadeckich 1
00-656 Warszawa
biuro przyjmuje codziennie w godzinach 815 – 16 15
w czwartek 1000 – 18 00
Telefon informacyjno-interwencyjny:
(22) 696 55 50
czynny: codziennie w godz. 815 – 20 00,
fax: (22) 629 60 79 (całodobowo)
KOORDYNATOR DZIAŁAŃ W ZAKRESIE
PRZESTRZEGANIA PRAW UCZNIA I PRAW DZIECKA
w Łódzkim Kuratorium Oświaty
p. wizytator Bożena Krajewska – Bicz
dyżur telefoniczny:
wtorek 14.00 – 16.00
